DENKTANK

 BEN – cultureel-erfgoedforum Brugge

Het Brugs Erfgoednetwerk of BEN is door de Vlaamse Gemeenschap erkend als cultureel-erfgoedforum. Antwerpen, Brugge, Gent en de Vlaamse Gemeenschapscommissie (Brussel) krijgen via het Cultureel-erfgoeddecreet de kans extra stimulansen te geven aan lokale ontwikkelingen om vanuit het aanwezige erfgoed het verhaal van de stad of streek te vertellen. Het BEN wil mensen en organisaties samenbrengen die erfgoed beheren of kennis en expertise hebben over de stad, haar geschiedenis en haar erfgoed en bruggen slaan tussen de Brugse erfgoedspelers en toerisme, onderwijs, stadsontwikkeling en landschapsbeheer. Tapis plein vzw is één van de betrokken spelers in dit erfgoednetwerk, en is vooral betrokken vanuit haar experimentele en participatieve expertise in dit toekomstgerichte traject.

 Adviesgroep onderzoek ‘Het kunstencentrum van de toekomst als cultuurcoöperatie’

Tapis plein neemt deel aan de adviesgroep van het praktijkonderzoek dat het Oostendse kunstencentrum Vrijstaat 0. in 2011-2012 opzet om nieuwe coöperatieve vormen van organisatie, participatie en financiering te ontwikkelen in de culturele sector.

Dit onderzoek is een initiatief van Vrijstaat O. met steun van Cera en medewerking van BAM en Muziekcentrum Vlaanderen.

 Miel Van Beeck, Bouwer van Balansbogen

Miel Van Beeck is 78 jaar oud en woont in Hoogstraten. Hij gaf als vakleraar metaalbewerking gedurende 40 jaar les aan de vakschool. In zijn vrije tijd ontwikkelde hij een volledig nieuw type balansboog, het traditioneel kruisboogtype, waarmee de Kempense schuttersgilden al sinds de 16de eeuw schieten. Miel is vandaag de enige die het hele bouwproces van deze bogen volledig begrijpt en kent. Hij beseft zeer goed dat gezien zijn hoge leeftijd het overdragen van zijn kennis stilaan noodzakelijk wordt. Miel kan beschouwd worden als een ‘Levende Menselijke Schat’. De Hoge Gilderaad der Kempen, Erfgoedcel Noorderkempen, Volkskunde Vlaanderen vzw en tapis plein begeleiden het proces van het borgen van zijn kennis en kunde in relatie tot de schutterstradities.

Meer lezen? Download de duidingstekst over menselijke schatten (pdf). 

 Intergenerationeel werken

Naar aanleiding van de FARO-studienamiddag ‘Rewind & Fast Forward: intergenerationeel werken in de erfgoedsector’ (23-10-2009) werd in 2010 een praktijk- en reflectiegroep ‘intergenerationeel werken’ opgezet. Niét om van ‘intergenerationeel werken’ een doel op zich te maken; wél om zich bij de acties die we ondernemen een ‘intergenerationele reflex’ aan te meten. Tapis plein nam deel aan deze praktijkgroep die in 2011 een ‘methodiek intergenerationeel werken’ inzetbaar voor en door de erfgoedsector publiceerde in het FARO tijdschrift over cultureel erfgoed.

Op de Dag van de Cultuureducatie 2011 zette tapis plein i.s.m. FARO en Hogeschool Gent de opgedane expertise om naar een inspirerende theoretische sessie en een interactieve workshop over intergenerationeel werken en leren. Deze sessies werden in het najaar van 2011 hernomen voor leerkrachten van het basisonderwijs op drie dynamodagen in Vlaanderen.

Meer lezen? Bekijk hier het artikel.

Een initiatief van FARO. Vlaams steunpunt voor Cultureel erfgoed vzw m.m.v. ondermeer tapis plein.

 Met wie en wat in het erfgoedbad?

Op initiatief van VIOE werd een synthesenota omtrent erfgoededucatie samengesteld en uitgebreid getoetst aan stemmen uit het werkveld. Op een afstemdag met alle bevraagden werd verder onderzocht hoe het erfgoedaanbod voor leerkrachten uit verschillende onderwijsvormen vernieuwend en zinvol kan worden aangepakt. Dit resulteert momenteel in een plan voor proefprojecten ‘Buurten met erfgoed’. Tapis pein volgt dit traject verder op en draagt bij waar mogelijk. 

 Traject PRISMA

FARO realiseert in samenwerking met het cultureel-erfgoedveld en met de steun van de Vlaamse overheid in de periode juni 2009 - juni 2011 een uitgebreide veld- en toekomstanalyse van het cultureel-erfgoedveld in Vlaanderen. De centrale vraagstelling van dit PRISMA-traject is: 'Waar willen we staan met het cultureel-erfgoedveld in 2020?' Tapis plein vzw helpt het het onderzoek mee adviseren via de werkgroep 'participatie' (bevolkingsonderzoek, leden- en vrijwilligersonderzoek) en via de klankbordgroep. Lees er meer over op faronet. 

 Cultuurforum 2011

Cultuurforum 2020 kadert binnen Vlaanderen in Actie en Pact 2020. Tijdens het tweede grote publieksevenement van Cultuurforum 2020 (op 30 mei 2011 in C-Mine te Genk) werd in verschillende parallelsessies een tussenstand opgemaakt. Tapis plein werkte er mee aan de parallelsessie over het nieuwe immaterieel cultureel erfgoedbeleid in Vlaanderen:

Vlaanderen wil op internationaal vlak een voortrekker zijn en blijven in het kader van het immaterieel cultureel erfgoed. Eind 2010 stelde minister Joke Schauvliege een visienota voor waarin een aantal begrippen scherpgesteld worden en ze aangeeft welke weg het beleid wil inslaan. In het veld zijn reeds praktijken te vinden die deze visie realiseren, zoals het traject ‘design met wortels’ van tapis plein, het werk van het Firmament of het werk rond ludodiversiteit van Sportimonium. En vaak blijken deze praktijken transsectoraal te werken!

Een verslag vind je hier. 

 Erfgoedforum Brussel

In 2009 sloot de VGC een erfgoedconvenant met de Vlaamse Gemeenschap (2009-2014). Daarin engageert de VGC zich tot het oprichten van een "cultureel-erfgoedforum dat het verhaal vertelt van de stad". Dezelfde opdracht kregen ook Antwerpen, Gent en Brugge. Het Brusselse cultureel-erfgoedforum wil als een open beleidsoverschrijdend netwerk verhalen en de historische contexten in en over Brussel vertellen en zichtbaar maken voor het grote publiek. Diversiteit in al zijn facetten speelt hierbij een hoofdrol. Diversiteit in de verhalen en historische contexten, de locaties, het erfgoed, de partners en de publiekswerking.

In 2010 wordt er binnen het thema ‘Brussel aan het werk’ gefocust op de economische migratie en de gevolgen voor Brussel. Anderzijds wordt binnen het thema ‘Vlamingen in Brussel’ gefocust op de Vlaamse aanwezigheid in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en de relatie met andere gemeenschappen. Tapis plein vzw werd aangesproken als landelijk expertisecentrum omwille van haar ervaring met experimentele en participatieve trajecten.

Op vraag van Erfgoedforum Brussel. 

 Expertmeeting Community Museums Past & Present (sinds 2010)

Een kritisch gehoor voor de vorderingen van het NWO-project 'Communities Museums Past & Present'. Een onderzoek naar de ontwikkelingen van het Community Museum - een verzamelterm  voor musea die zich primair richten op de belangen en interesses van gemeenschappen in een nabije geografische ruimte en die zelf vaak voorkwamen uit die gemeenschappen - sinds de laatste decennia.

 Werkgroep externe communicatie Heemkunde Vlaanderen vzw

Omwille van de expertise van tapis plein op het vlak van communicatie en beeldvorming, werden we gevraagd om samen met externe specialisten deel uit te maken van een werkgroep in verband met de externe communicatie van Heemkunde Vlaanderen. 

 Overleggroep Lokale Memorie

Met Lokale Memorie neemt Heemkunde Vlaanderen vzw de Ondersteuning van lokale erfgoedbeheerders op in haar werking via  cursussen, katernen, plaatsbezoeken, begeleidingstrajecten, helpdesk. Tapis plein vzw is één van de Vlaamse spelers die als externe partner via de overleggroep dit programma mee helpt te ondersteunen en invullen.

Op vraag van Heemkunde Vlaanderen vzw.

VORMING

 Workshop ‘Erfgoed, wat zit er in voor jouw organisatie?’

Op vraag van en in samenwerking met erfgoedcel Mijn-Erfgoed ontwikkelde tapis plein de workshop ‘Erfgoed, wat zit er in voor jouw organisatie?’. Bedoeld als een leuke en inspirerende methodiek om niet-erfgoedorganisaties in het werkingsgebied van Mijn-Erfgoed te laten proeven van de mogelijkheden van erfgoed, blijkt de workshop een groot potentieel te bezitten voor andere erfgoedorganisaties in Vlaanderen. Daarom presenteerden Erfgoedcel Mijn-Erfgoed en tapis plein in mei 2011 de workshop als een uitleenbaar pakket aan alle geïnteresseerden in het werkveld om zo dit uniek aanbod breed te verspreiden.

 Workshop 'Symbolische waarde van erfgoed en kunsten'

Binnen het onderzoek rond de Creatieve Industrieën van het Flanders DC-kenniscentrum aan de Antwerp Management School nam tapis plein deel aan een denkoefening over de symbolische waarde van erfgoed en kunsten. Het eerste deel van het onderzoek creatieve industrieën werd reeds op 27 mei 2011 gepresenteerd. Daarin bleek dat creatieve industrieën economisch belangrijk zijn voor Vlaanderen: ze geven werk aan 121 800 Vlamingen (VTE) of 4,3% van de totale werkgelegenheid). Ze draaien een omzet van 23,9 miljard euro en realiseren een toegevoegde waarde van 7 miljard euro. Het tweede deel waarin ook de symbolische waarde van de creatieve industriën aan bod zal komen, verschijnt dit najaar. Meer info vind je bij Flanders DC.

 Gastlezing UA Antwerp Management School

Op het Forum voor cultuurmanagement komt wekelijks een ervaren cultuurmanager uit het culturele veld aan het woord voor de masterstudenten Cultuurmanagement. Jorijn Neyrinck bracht voor academiejaar 2010-2011 het verhaal over de groei van de organisatie tapis plein vzw tegen de achtergrond van de – snelle en beweeglijke – evoluties in cultureel-erfgoedveld en -beleid. Lees er meer over in deze voorstelling (pdf).

STUDIEDAGEN

Veilig geborgen

Op donderdag 6 december organiseerde CRKC in de Abdij van ‘t Park in Heverlee de studiedag ‘Veilig geborgen’ over de diverse uitingen van religieus immaterieel cultureel erfgoed (RICE), en hoe men hiermee kan omgaan met het oog op valorisatie en bewaring. Tapis plein was er aanwezig en presenteerde het platform voor immaterieel erfgoed en de mogelijkheden die dit platform ook biedt voor religieus ICE. Het programma en verslag vind je op www.crkc.be.

 Een initiatief van CRKC, expertisecentrum voor religieus erfgoed.

Dag van het muzikaal erfgoed

Op 16 november organiseerde Resonant, Centrum voor muzikaal erfgoed opnieuw een ‘Dag van het muzikaal erfgoed’. Tijdens deze editie stond het erfgoed van de volksmuziek in al haar verscheidenheid centraal. Ook voor het borgen van de immaterieel erfgoedaspecten van muzikaal erfgoed kan het platform een hefboom zijn. Tapis plein gaf er doorheen de dag en in de groepsgesprekken de meerwaarde van dit platform aan.

 Een initiatief van Resonant, expertisecentrum voor muzikaal erfgoed.

Heemkunde Actueel II

Op 17 november kwamen in Leuven verschillende heemkundigen en andere geïnteresseerden samen om na te denken over hoe je het heemkundig landschap kan diversifiëren. Doorheen de dag stond de vraag centraal hoe je door samen te werken, inhoudelijk diverse thema’s te behandelen en diverser te rekruteren, een ruimere achterban kan bereiken. Tapis plein bracht er een kleurrijk bad aan inspirerende voorbeelden van 'samenwerking' in de ruime zin van het woord. Een verslag vind je op de website van Heemkunde Vlaanderen. 

Een initiatief van Heemkunde Vlaanderen vzw.

H100: start van de Horstgemeenschap

H100 is een initiatief waarbij een honderdtal mensen samen nadenken over wat ze kunnen doen voor, in en met het Kasteel van Horst. Tapis plein gaf er een inspirerende presentatie van eigen voorbeelden en binnen- en buitenlandse praktijken van hoe gemeenschappen participatief met ruimtes en monumenten aan de slag kunnen gaan.

Een initiatief van Herita.

 Conferentie ‘Groeien vanuit de basis. Hoe organiseer je participatie van onderuit?’

Tapis plein is uit vriendschap en vrijwilligerswerk gegroeid tot een structureel erkende organisatie in het erfgoedveld. Ons huidig werkterrein is bovendien ‘actieve erfgoedparticipatie’. Een case die op de conferentie van Netwerk Participatie ‘Groeien vanuit de basis. Hoe organiseer je participatie van onderuit?’ op 15 maart 2011 niet kon ontbreken. Een verslag vind je op de website.

 ‘Stadspiratie’ congres stedelijk netwerken

Op 25-02-2010 werd tapis plein vzw door de VGC uitgenodigd om vanuit de praktijk enkele inspirerende cases voor te stellen en te analyseren op hun netwerkfunctie in het kader van het congres Stadspiratie. Met dit congres stedelijk netwerken en de betekenis voor de overheid in Brussel focust de VGC op de wervende, prikkelende en dynamiserende kracht van civiele netwerken in de samenleving. www.stadspiratie.be

ANDERE

 Jury Artevelde Hogeschool SCW

Ook in 2011 deed tapis plein naar goede gewoonte een bijdrage aan de opleiding van toekomstige erfgoedwerkers met het zetelen in een eindwerkjury.